Wanneer je rondkijkt voor zonnepanelen, kom je de term omvormer zeker tegen. Eigenlijk is dit apparaat onmisbaar wanneer je een zonnepaneel op je dak hebt liggen. Zonder een omvormer heb je namelijk niets aan de stroom die je opwekt. Emiel, onze productexpert, weet er alles van en legt kort in de video uit wat de verschillen zijn en welke omvormer het beste bij jouw situatie past.
Om goed uit te leggen wat een omvormer is, beginnen we eerst bij de werking van een zonnepaneel. Een zonnepaneel zet zonlicht om tot stroom, dit is gelijkspanning. Bij gelijkspanning is de elektrische spanning constant. De spanning wisselt niet van richting.
Ons elektriciteitsnet in Nederland werkt op wisselspanning. Bij wisselspanning wijzigt de spanning wel 50 keer per seconde. Wisselspanning springt heen en weer tussen positieve en negatieve spanning.
Deze twee vormen van stroom moeten op elkaar aansluiten. De omvormer vormt gelijkspanning om naar wisselspanning. Pas na het omvormen van de stroom is deze bruikbaar voor de apparaten in je huis, of om terug te leveren aan het net.
Een omvormer is aangesloten op je zonnepanelen. Het apparaat zet de gelijkstroom om naar wisselstroom, zodat de stroom meteen bruikbaar is voor je elektronische apparaten in huis. Daarnaast zorgt de omvormer ervoor dat de zonnepanelen goed presteren. De omvormer houdt de opbrengst van het zonnepanelensysteem in de gaten. En de omvormer is belangrijk voor de beveiliging van het zonnepanelensysteem. Is er een te hoge spanning? Dan schakelt de omvormer zichzelf direct uit, zodat er geen gevaarlijke situatie ontstaat.
In veel situaties is een micro-omvormer de beste keuze. Je hebt dan een omvormer per zonnepaneel. Hierdoor is het altijd mogelijk om extra panelen op het dak te plaatsen. Elk paneel is afzonderlijk van de rest aangestuurd voor maximale efficiëntie. Dus als een van de panelen schaduw heeft en de andere panelen volledig in de zon liggen, wekken de panelen verschillende hoeveelheden op.
Bij micro-omvormers heeft elk zonnepaneel een eigen omvormer aan de achterkant van het paneel. Je hoeft dus geen losse omvormer in je huis te plaatsen. Doordat elk zonnepaneel een eigen omvormer heeft, haal je het hoogste rendement per zonnepaneel. Leg je veel zonnepanelen op je dak? Dan heb je ook veel micro-omvormers nodig.
Er zijn ook micro-omvormers die wel meerdere kleine hoeveelheden panelen bedienen. De zonnepanelen zijn dan wel afzonderlijk aangestuurd, maar je hebt hier maar een micro-omvormer voor nodig. Hierdoor kunnen de kosten van de zonnepanelen en omvormer wat lager zijn.
Bij een seriegeschakelde omvormer heb je één omvormer voor je gehele zonnepanelensysteem. Dit betekent dat alle zonnepanelen met elkaar in verbinding staan. Wanneer er een zonnepaneel in de schaduw ligt, heeft dit een negatieve impact op alle zonnepanelen. Het paneel dat het minste stroom opbrengt, bepaalt de opbrengst van de andere zonnepanelen. Als je geen schaduw op je dak hebt, is een seriegeschakelde omvormer een goede optie. Stel er ligt een zonnepaneel in de schaduw, waardoor de opbrengst maar 20% is van dat paneel. Bij een seriegeschakelde omvormer betekent dit dat alle panelen maar 20% opbrengen.”
Een parallel omvormer is een soort hybride omvormer. Net als bij een seriegeschakelde omvormer heb je een omvormer in je huis hangen. Daarnaast heeft elk paneel individueel een optimizer. Een optimizer zorgt ervoor dat alle zonnepanelen los van elkaar werken en de opbrengst net als bij de micro-omvormer optimaal is. Dus als er schaduw op een van de panelen valt, wekken de zonnepanelen los van elkaar stroom op.
De plaatsing van de omvormer hangt deels af van het soort omvormer. Ga je voor zonnepanelen met micro-omvormer? Dan zitten de omvormers al onder de zonnepanelen. Er hangt dus geen los kastje bij je in huis. Dit krijg je wel als je kiest voor een serie- of parallel omvormer. In dit geval kijkt de installateur wat de beste plek in je huis is. Bijvoorbeeld op zolder of in de garage.
De installateur sluit de omvormer voor je aan op de zonnepanelen. Bij een seriegeschakelde en parallel omvormer komt de omvormer in huis of in de garage te hangen. Hiervoor legt de installateur kabels aan. Daarnaast legt de installateur ook een kabel van de omvormer naar de meterkast. Voor deze aansluiting maakt de installateur een aparte groep aan. Hierdoor is alles veilig aangesloten en heb je minder kans op brandgevaar.
Wat de beste route voor de bekabeling in jouw huis is, bekijkt de installateur op de dag van installatie. Zo kijkt de installateur of er een koof of loze leidingen liggen om de kabels van de omvormer naar de meterkast te laten lopen. Is dit er niet? Dan is het iets ingewikkelder. Laat je niet zoveel zonnepanelen leggen? Dan plaatst de installateur een PV-verdeler. Dit is een klein meterkastje met een aardlek, twee zekeringen en een stopcontact. Daar sluit de installateur de meterkast op aan. Dit doet de installateur op een bestaande groep die al naar de zolder toe gaat, bijvoorbeeld voor de droger of wasmachine.
Wanneer je onze zonnepanelen scan invult, krijg je direct een berekening te zien voor de zonnepanelen en omvormer. Zo weet je dus zeker dat je omvormer genoeg vermogen heeft voor het aantal gekozen panelen.
Wil je het toch zelf ook berekenen? Bereken dan hoeveel vermogen je zonnepanelen hebben in wattpiek. Het vermogen van je omvormer mag maximaal 30% onder dit vermogen liggen en 10% boven dit vermogen liggen. Als je bijvoorbeeld zonnepanelen op een oost-west opstelling hebt liggen, dan wekken de zonnepanelen die richting het oosten liggen alleen ‘s morgens zon op. In de middag is dit andersom, dan wekken alleen de zonnepanelen die richting het westen liggen stroom op. Hierdoor kun je uit de voeten met een kleinere omvormer, omdat het hierbij nooit voorkomt dat alle panelen op volle kracht werken. Het vermogen van de omvormer kan daarom af en toe tot 30% lager zijn.
Bijvoorbeeld:
Je hebt 10 zonnepanelen van elk 450 wattpiek. De zonnepanelen hebben een totaal vermogen van 4500 wattpiek.
Het minimale vermogen van de omvormer moet dan 0,7 x 4500 = 3150 watt zijn Het maximale vermogen van de omvormer moet dan 1,1 x 4500 = 4950 watt zijn.
Je hebt dan de keuze uit een omvormer van 3100 watt of een van 5000 watt. De kleinere omvormer is dan een prima keuze.
Hoeveel een omvormer kost, hangt af van de soort omvormer, hoeveel zonnepanelen je hebt en hoeveel vermogen je zonnepanelen opwekken. De kosten lopen uit van gemiddeld € 500,- tot € 1500,-. Micro- en parallel omvormers zijn duurder dan seriegeschakelde omvormers. In onze zonnepanelen scan zie altijd meteen een totaalprijs voor de zonnepanelen, omvormer, bevestigingsmaterialen, overige materialen en installatie. Zo is het meteen helder wat je betaalt voor het zonnepanelensysteem.
Hoewel we al veel vragen beantwoorden op deze pagina, heb je misschien een andere vraag over omvormers. Daarom hebben we de meestgestelde vragen over omvormers voor je beantwoord.
De grootte van de omvormer hangt af van de hoeveelheid zonnepanelen op je dak. Hoe meer zonnepanelen je hebt, hoe groter de omvormer is. Zo kan een omvormer zo’n 30 centimeter hoog zijn, of 80 centimeter hoog. Wil je weten hoe groot je omvormer in vermogen moet zijn? Houd dan rekening met een omvormer die qua vermogen 30% kleiner tot maximaal 10% groter is dan het vermogen van je zonnepanelen in wattpiek.
Wanneer je de zonnepanelen scan doet, berekenen we direct welk vermogen de omvormer moet hebben voor het aantal zonnepanelen dat je afneemt.
Het uitlezen van je omvormer doe je met een app. De omvormer is aangesloten op je wifi-netwerk. In principe zorgt de installateur ervoor dat je omvormer verbonden is met het wifi-netwerk van je huis. Dit doet de installateur meteen na het installeren van de zonnepanelen. Met de specifieke app van de omvormer fabrikant zie je per paneel of in totaal wat je opwekt aan stroom.
Stel dat je zonnepanelen plaatst op een bestaande groep in je meterkast. Op deze groep zit ook bijvoorbeeld de wasmachine. Dat betekent dat je vanaf je zonnepanelen naar de wasmachine levert en dat je vanaf de meterkast stroom naar de wasmachine levert. Krijg je kortsluiting of een ander probleem door de wasmachine? Dan slaat de stop er normaal gesproken uit. Wanneer er stroom vanuit de meterkast en de zonnepanelen naar de wasmachine komt, slaat de stop niet uit. Hierdoor kan er een hogere spanning op de wasmachine komen te staan, waardoor er een gevaarlijke situatie kan ontstaan. Het is daarom veiliger om de omvormer op een aparte groep aan te sluiten.
Over het algemeen gaan omvormers iets korter mee dan zonnepanelen. Zo is de gemiddelde levensduur van een micro-omvormer 25 jaar, van een serie geschakelde omvormer en een parallel omvormer is dit 15 jaar. De gemiddelde levensduur van zonnepanelen is 25 tot 35 jaar. Meestal geldt dus dat je de omvormer eerder moet vervangen dan de zonnepanelen op je dak.