Wat is een warmtepomp?
Een warmtepomp is een apparaat dat warmte verplaatst van een koude naar een warme plek, waardoor het jouw huis kan verwarmen of koelen. Het gebruikt elektriciteit om warmte uit de lucht, grond of water te halen en die in je woning af te geven. Het doet eigenlijk wat je cv-ketel doet: het huis, het water voor de douche en het kraanwater verwarmen, maar zonder gas.
Dit proces is dus efficiënter dan traditionele verwarmingssystemen en kan aanzienlijke energiebesparingen opleveren. Omdat gas steeds duurder wordt (de belasting op gas is in 2024 met 9,3 cent per m³ flink gestegen) is het slim om te investeren in een warmtepomp. Ook omdat de energiebelasting voor stroom juist lager is geworden.
Er zijn verschillende warmtepompen, maar in de basis werken ze allemaal hetzelfde. De warmtepomp haalt vanuit een bron warmte. Doordat de warmtepomp dit samenperst, ontstaat er warmte die je kunt gebruiken. Bijvoorbeeld om je woning te verwarmen en je kraanwater warm te maken. Warmtepompen gebruiken hiervoor stroom, maar gebruiken minder elektriciteit dan een elektrische verwarming.
Het proces verloopt in een cyclus:
- Warmte opnemen: de warmtepomp haalt warmte uit de lucht, de grond of het water om je huis te verwarmen.
- Omzetten naar gasvorm: deze opgevangen warmte wordt met een speciale vloeistof omgezet in een soort gas.
- Verder verwarmen van het gas: de compressor neemt dit 'warme gas' en drukt het samen, waardoor het nog warmer wordt.
- Warmte afgeven: nu brengt de warmtepomp deze warmte naar de plekken in je huis waar je het nodig hebt. De warmte wordt overgedragen aan het water dat door je radiatoren stroomt, of aan de lucht in huis.
- Terug naar vloeibare toestand: na het afgeven van de warmte wordt het gas weer vloeibaar.
- Herhaling van de cyclus: het vloeibare gas keert terug naar de warmtepomp, en de cyclus begint weer opnieuw. Deze stappen herhalen zich continu.
Welke warmtepompen zijn er allemaal?
Keuze 1: type gasbesparing
Er zijn verschillende soorten warmtepompen. Het begint allereerst met het type gasbesparing dat past bij je woning. Als je huis nog niet zo goed geïsoleerd is, is een hybride warmtepomp waarschijnlijk de beste keuze. Als je huis redelijk tot goed geïsoleerd is, kan je een elektrische of all-electric ready warmtepomp overwegen.
Als je een woning met energieklasse EFG hebt, kan je ervan uitgaan dat deze slecht geïsoleerd is. Weet je je energielabel niet? Dan kunnen de volgende vragen wat helderheid brengen:
- Wanneer is je woning gebouwd? Voor 1975 werd er amper geïsoleerd en tussen 1975 en 1992 was het ook nog matig. Vanaf 1992 werden huizen vanaf de bouw redelijk geïsoleerd. Vanaf 2009 krijgen de huizen zelfs goede tot zeer goede isolatie en kan je in principe al meteen over naar een volledig elektrische warmtepomp.
- Is er na de bouw (betere) isolatie aangebracht aan dak, vloer, buitenmuur en/of ramen? Bijvoorbeeld: dakisolatie (8-12 centimeter isolatiemateriaal in het dak), vloerisolatie, dubbel glas (of beter: HR++ glas), spouwmuurisolatie, etc.
- Heb je vloerverwarming? Deze is namelijk heel geschikt bij een warmtepomp omdat het op lage temperatuur verwarmt.
- Heb je nog veel energieverlies door naden en kieren? Het lijkt banaal, maar koude buitenlucht die onder je deur of door je brievenbus binnenstroomt, zorgt voor onnodig energieverbruik. Want niet alleen komt koude lucht binnen, maar warme lucht gaat ook naar buiten. Je huis is met andere woorden "lek". Je draait de thermostaat een graadje hoger, maar verbruikt hierdoor meer gas. Maak dus alle naden en kieren dicht, bijvoorbeeld met tochtstrips of kit.
- 100% gasbesparing
- Geen cv-ketel meer nodig
- Voor goed geïsoleerde woningen
- 80-100% gasbesparing
- Cv-ketel tot je overstapt
- Voor matig geïsoleerde woningen
- 60% gasbesparing
- Werkt samen met cv-ketel
- Kan ook bij minder goede isolatie
Keuze 2: type op- en afgiftesystemen
Als je het type gasbesparing hebt bepaald, ga je kijken naar het type op- en afgiftesysteem dat je wil. De opties zijn hier: lucht-lucht, lucht-water, water-water en grondwater-water. De naam is geformuleerd volgens [bron]-[afgiftesysteem]
Bijvoorbeeld: lucht-water warmtepompen gebruiken buitenlucht om water voor verwarming te verwarmen. Bij homeQgo bieden we enkel dit type warmtepomp aan, omdat het veruit de beste prijs en efficiëntie heeft.
Lucht-water warmtepompen
Een lucht-water warmtepomp haalt met een buitenunit warmte uit de lucht. De warmte wordt afgegeven aan het water van de verwarmingsinstallatie. Het systeem werkt ook op lage buitentemperaturen en werkt goed met vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren. Op warme dagen kan de lucht-water warmtepomp koelend werken, door de cyclus om te draaien.
Lucht-lucht warmtepompen
Een lucht-lucht warmtepomp is een airco en verwarming in een. Hiermee koel je niet alleen je huis, maar je kunt je huis er ook mee verwarmen. Hij haalt dus de warmte uit de buitenlucht. De lucht-lucht warmtepomp heeft twee units, een binnen- en een buitenunit. De lucht buiten wordt in de warmtepomp verwarmd of gekoeld. Je kunt deze warmtepomp niet combineren met een vloerverwarming en voor grotere woningen is dit geen geschikt middel om je huis te verwarmen. Je hebt hier ook airco-units voor nodig.
Grondwater-water warmtepompen
Een grondwater-water warmtepomp gebruikt grondwater om je woning te verwarmen. Hiervoor moeten er twee diepe putten bij de woning worden geboord, een pompput en lozingsput. Een water-water warmtepomp is prijzig, omdat er putten moeten worden gemaakt, je een vergunning nodig hebt om grondwater te mogen pompen en je grondwaterheffing moet betalen.
Water-water warmtepompen
Bij dit type heb je een waterbron in de buurt nodig, zoals een vijver, meer of rivier. De warmtepomp gebruikt grondwater of oppervlaktewater als warmtebron en geeft warmte af aan het verwarmingssysteem van het huis.
Voordelen en nadelen van warmtepompen
Afhankelijk van het type warmtepomp (hybride of elektrisch) kunnen voor- en nadelen afwijken, kijk dus op de detailpagina voor meer informatie maar in het algemeen:
Zijn er subsidies voor warmtepompen?
Ja, er zijn verschillende subsidies beschikbaar voor het installeren van een warmtepomp. In Nederland kun je gebruikmaken van de Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE), die een deel van de aanschafkosten vergoedt. Daarnaast zijn er soms extra subsidies of leningen beschikbaar via gemeenten of provincies. Dit maakt de overstap naar een warmtepomp financieel aantrekkelijker.
Hoeveel bespaar je met een warmtepomp?
Hoeveel je met een warmtepomp bespaart, is voor elk huis anders. Het hangt namelijk ook af van de isolatie van je huis en het type huis. In onze huisscan rekenen we voor je uit hoeveel je precies bespaart met een warmtepomp. Wil je weten wat jij bespaart met een warmtepomp, hoeveel het kost en wat de terugverdientijd is? Doe dan de scan en kom het binnen 5 minuten te weten.
Veelgestelde vragen over warmtepompen
Heb je na het lezen van de informatie over warmtepompen nog een vraag? Neem een kijkje tussen de veelgestelde vragen of neem contact op met een van onze energieadviseurs.
Het kabinet van Rutte IV wilde dat de hybride warmtepomp vanaf 2026 in de meeste gevallen verplicht zou worden wanneer de cv-ketel aan vervanging toe is. Nederland moet namelijk in 2030 55% minder CO₂ uitstoten en in het jaar 2050 klimaatneutraal zijn. In het nieuwe regeerakkoord 2024 werd die verplichting echter ongedaan gemaakt. Het is dus niet langer verplicht vanaf 2026 - maar wel nog de moeite waard.
Er zijn geen wettelijke eisen waar warmtepompen moeten staan, maar wel over het geluidsniveau dat de warmtepomp mag produceren. De buitenunit wordt vaak aan de achterkant of zijkant van de woning geplaatst, zodat je er minder tegenaan kijkt en minder geluidsoverlast hebt. Maar op het dak is ook mogelijk, dit gebeurt veel in steden. De warmtepomp moet wel goed bereikbaar blijven voor onderhoud.
Sinds 2021 zijn er regels ingesteld voor het maximale geluid van warmtepompen met een buitenunit. Overdag mag deze maximaal 40 dB overlast veroorzaken. In de meeste gevallen produceert de warmtepomp meer dan 40 dB geluid. Dit betekent dat de buitenunit op voldoende afstand geplaatst of afgeschermd moet worden, zodat buren niet meer dan 40 dB overlast ervaren.
Kies daarom een goede plek voor de buitenunit. Vermijd plaatsing waar het geluid kan weerkaatsen (bijvoorbeeld in nissen, hoeken of tussen muren). Zorg voor goede trillingsdemping en plaats een geluidskap om de buitenunit. Zo kun je de overlast beperken zonder dat de prestaties van je warmtepomp verminderen.
Met een warmtepomp verbruik je minder gas, waardoor er een daling van CO₂-uitstoot is. De warmtepomp gebruikt stroom. Als je zelf stroom opwekt met zonnepanelen, zorg je dat de warmtepomp meer groene stroom gebruikt en er dus nog minder CO₂-uitstoot is.
Water-water warmtepompen en lucht-water warmtepompen zijn geschikt in combinatie met vloerverwarming. De lucht-lucht warmtepompen niet, deze verwarmt namelijk rechtstreeks de lucht in huis.
Alle warmtepompen zijn energiezuinig. Wel verbruikt een warmtepomp die warmte uit de lucht haalt iets meer dan een warmtepomp die warmte uit de bodem haalt. Het exacte verbruik hangt af van je woning en hoe goed je woning geïsoleerd is.
- Het gemiddelde verbruik van een hybride warmtepomp is 1900 kWh per jaar en 700 m³ gas.
- Het gemiddelde verbruik van een lucht-lucht warmtepomp is 2400 kWh.
- Het gemiddelde verbruik van een water-water warmtepomp is 3100 kWh.
- Het gemiddelde verbruik van een lucht-water warmtepomp is 3200 kWh.
Je verbruikt meer stroom, maar bespaart veel op gas. En dat is gunstig met de gasprijzen. Wil je weten hoeveel jij bespaart op gas? Doe dan de huisscan.
Hoeveel een warmtepomp kost, hangt af van het type. Op de pagina Warmtepomp kosten lees je er meer over.
Hoe snel je de investering van een hybride warmtepomp hebt terugverdiend, hangt af van je gasverbruik en de koopprijs van de warmtepomp. Doe de huisscan en ontdek wat de terugverdientijd voor jou is.